En þetta er "bara" Gamla testamenntið?

Ég las um daginn bloggfærslu um grimmd Gamla testamenntisins. Kristinn maður, sem kallaði sig Jón Bóndi, gerði athugasemd við þessa bloggfærslu og sagði m.a.:

"Sjálfur er ég hættur að taka mikið mark á Gamla testamenntinu (GT), einmitt vegna þess sem þú nefnir og síðan að þetta eru trúarrit gyðinga."

Í athugasemdum á blogginu andmenning.blog.is skrifaði hinn frelsaði Arnar Geir eftirfarandi, í kjölfar þess að Pétur nokkur hafði talið upp einkennilega hluti úr Gamla testamenntinu:

"Pétur, gamla testamenntið er ekki til kristinna manna. Það er spáð fyrir um krist í gamla testamenntinu, en það er fyrst og fremst bók gyðinga."

"Einhver" skrifaði athugasemd við bloggfærslu á blogginu mínu, þar sem ég var að fjalla um eitthvað sem hann kunni ekki að meta úr Gamla testamenntinu. Hann sagði:

"Guð gaf okkur nýtt testament. Það gamla er úr sögunni, svo gleymum því og förum eftir hinu testamennti þar sem Jesús kemur til sögunnar með Guðs náð og miskunn. Er ekki að mestu hér verið að tala um Gamla testamenntið?"

Athugasemdir í þessum dúr má finna víða. Þær lýsa að mínum dómi afar "ókristilegu" viðhorfi til Gamla testamenntisins. Ef til vill ætti ég að segja "hentistefnulegu" viðhorfi. Þetta fólk er fljótt að hafna Gamla testamenntinu, þegar það finnur eitthvað þar sem þeim líkar ekki við. Þegar eitthvað ljótt kemur upp í Gamla testamenntinu, þá er bent á það með hraði, að þetta sé nú trúarbók gyðinga. Þeir sem þetta segja virðast skyndilega gleyma því að "mannakorna öskjurnar" þeirra eru fullar af fallegum versum úr Gamla testamenntinu, sem kristið fólk les sér reglulega til huggunnar og ánægju. (Já, auðvitað eru fullt af fallegum hlutum í Gamla testamenntinu, og að mínum dómi líklega meira af áhugaverðu efni þar en í hinu Nýja testamennti.)

En þeir sem hampa Nýja testamenntinu, en fúlsa við því Gamla, ættu að kynna sér hvað Nýja testamenntið segir um það Gamla.

Bæði Jesús og Postularnir litu á Gamla testamenntið sem innblásið og myndugt orð Guðs:

Matteus 5:17 og 19 - "Ætlið ekki að ég sé kominn ti lað afnema lögmálið eða spámennina". "Hver sem því brýtur eitt af þessum minnstu boðum og kennir öðrum mun kallast minnstur í himaríki en sá sem heldur þau og kennir mun mikill kallast í himnaríki".

Takið eftir að 19. versið er í framtíð, en ekki fortíð. Þeir sem halda lögmálið og spámennina munu verða miklir í himnaríki.

Matteus 23:2-3 "²„Á stóli Móse sitja fræðimenn og farísear. ³Því skuluð þér gera og halda allt sem þeir segja yður en eftir breytni þeirra skuluð þér ekki fara því þeir breyta ekki sem þeir bjóða."

Þegar Jesús gagnrýndi faríseanna og fræðimennina, var hann ekki að gagnrýna kenningar þeirra aðallega, heldur þá staðreynd að þeir voru hræsnarar. Þeir breyttu ekki eins og þeir buðu.

Í Jóhannesi 10:35 segir Jesús um lögmálið: "og ritningin verður ekki felld úr gildi".

Í 2. Tím 3:14-17 segir að Tímóteus hafi frá blautu barnsbeini þekkt heilagar ritningar, og að sérhver ritingin sé innblásin af Guði, og nytsöm til fræðslu, leiðréttingar og menntunar í réttlæti. Ef að Páll skrifaði Tímóteusarbréf, er ljóst að þegar þessi Tímóteus var barn, var Nýja testamenntið ekki til. Páll væri því að tala um Gamla testamenntið, og að sérhver ritning þess sé heilög og innblásin af Guði.

Það er líka hægt að benda á orðin í 2. Pét. 1:20-21 um Ritninguna.

Jesús hóf feril sinn, predikandi fátækum góðar fréttir, lesandi úr Jesaja spámanni (Lúkas 4:16-19). Bæði Filipus (Post 8:28-35) og Apollos (Post 18:24-28) notuðu Gamla testamenntið til að leiða fólk til trúar á Jesú. Postularnir predikuðu Gamla testamenntið. Höfundar Nýja testamenntisins vísa sirka 1600 sinnum í Gamla testamenntið. Þeir gefa sér að orð þess séu innblásin, og nota þau m.a. til að styðja mál sitt í guðfræðilegum rökræðum. Gamla testamenntið var Biblía frumkirkjunnar.

Oft halda menn að Jesús hafi verið látinn taka afstöðu gegn Gamla testamenntinu t.d. í Fjallræðunni. Það byggist á misskilningi. Höfundur Matteusarguðspjalls var mikill Gamla testamenntismaður (sbr. t.d. versin sem ég vísaði í hér að ofan). Ég vísa hér með í seinni hluta athugasemdar númer 15 sem ég skrifaði við færluna "Nytsöm til fræðslu" varðandi fjallræðuna.

Að lokum vil ég beina sésrtaklega sjónum að því sem "Einhver" skrifði um það að náðin og miskunin kæmu til sögunnar með Jesú í Nýja testamenntinu. Ég er ekki viss um að Gyðingar myndu t.d. finnast orð Nýja testamenntisins um að sá sem ekki trúi á Jesú verið kastað í óslökkvandi eld, þar sem ormarnir deyja ekki, og eldurinn slokknar ekki, sérlega miskunsöm. Staðreyndin er sú að megnið af Gamla testamenntinu virðist ekki gera ráð fyrir helvíti. Fólk sem lést fór allt saman bara í gröfin (Sheol). Af því leytinu til er Gamla testamenntið "betra" og raunsærra en það Nýja. Prédikarinn 9:5 segir:  Því að þeir sem lifa, vita að þeir eiga að deyja, en hinir dauðu vita ekki neitt og hljóta engin laun framar. Sjá líka t.d. 1. Mós 3:19, Sálmarnir 119:14, Job 34:14, Jer 51:57, og fleiri dæmi.

Eitt af því sem gerir Gamla testamenntið áhugaverðara en það Nýja, fyrir minn smekk, er að trú gyðingana snérist að lang mestu leyti um þennan heim, og guðinn þeirra hafði aðallega áhuga á þessari veröld, og velferð fólks á jörðinni í þessu lífi. Nýja testamenntið snýst að stórum hluta um hjálpræði sem menn hlotnast eftir dauðann, himnaríki eða eilífa refsingu, andaverur himingeimsins, og Krist á himnum. Nýja testamenntið bíður mönnum einkum handanheims verðlaun. Í Gamla testamenntinu tilbáðu menn Guð sem sá fyrst og fremst fyrir þröfum þeirra í þessum heimi. "Hann rekur réttar munaðarleysingjans og ekkjunnar og sýnir aðkomumanninum kærleika og gefur honum fæði og klæði." (5. Mós 10:18) Þar sem þetta líf í þessum heimi er það eina sem við höfum, finnst mér nálgun Gamla testamenntisins áhugaverðari. Gamla testamenntið er "jarðbundnara".

Og eftir öll þessi skrif um Gamla testamenntið, vil ég taka það fram, að mér finnst orðið "Gamla testamenntið" mikið ónefni. Réttara væri að tala um "hebresku Biblíuna". Þegar kristnir menn kalla trúarrit gyðinga "gamla", og sitt trúarrit "nýja", hljóma þeir einum of sjálfumglaðir fyrir minn smekk.